Terwijl Nederland aan het kerstdiner zat, was een aantal partijen drukdoende de laatste plooien van een belangrijke zakelijke deal glad te strijken. Inzet waren de operationele activiteiten van IEX Group (IEX), een microcap met een notering aan de lokale markt. Het mediabedrijf met een beurswaarde van ruim zes miljoen euro heeft diverse websites in de lucht en geeft een magazine uit.  

Alleen al om het betrekkelijk nietige karakter van het beursgenoteerde bedrijf zal de transactie voor menig beursvolger niet spectaculair ogen. Maar vanwege de hoofdrolspelers, timing en rationale van de overname is die dat in zekere zin wel degelijk.  

Aandeelhouders van Value8, of van bedrijven waarin Value8 een meerderheidsbelang heeft (MKB Nedsense, Morefield en IEX Group), weten dat het opletten geblazen is als kerst en oud en nieuw naderen. In het verleden kwam het geregeld voor dat in de laatste weken van het jaar een aandeelhoudersvergadering werd belegd, waarin nog even een commissaris moest worden benoemd of een statutenwijziging werd afgehamerd.   

1. IEX verkoopt zijn media-activiteiten. Waarom?  
Ook 2024 wordt in stijl afgesloten en krijgt zo een even markant als onverwacht sluitstuk. Maandag maakte IEX bekend dat het zijn beleggerswebsite IEX en andere dochterondernemingen verkoopt. 

Of beter gezegd, de transactie heeft al plaatsgevonden. De dag na Kerstmis zaten beide partijen al bij de notaris om de koopovereenkomst te bezegelen. De opbrengst van 10 miljoen euro is al op de bankrekening van IEX bijgeschreven.  

Maar de grote vraag blijft, waarom verkoopt IEX zijn volledige activiteitenportefeuille? Daar geeft de gepubliceerde aandeelhouderscirculaire geen helder antwoord op. Het IEX-bestuur schrijft alleen dat “de verkoop van de operationele activiteiten geschiedt tegen een voor aandeelhouders van IEX aantrekkelijke prijs en waardering”. Natuurlijk is de prijs een belangrijke factor, maar wat überhaupt de strategische rationale van de verkoop is, maakt het bedrijf niet duidelijk.

De deal komt enigszins uit de lucht vallen. In ieder geval is niet met het brede publiek gedeeld dat IEX bezig was met een strategische heroriëntatie. In de circulaire is ook te lezen dat het bestuur “ondanks de uitdagende marktomstandigheden positief is over de vooruitzichten van IEX op lange termijn”. Dit argument zou juist pleiten voor het behoud van de mediatitels. Maar feit is dat de omzet de laatste jaren niet is gestegen en het operationele resultaat (ebit) slechts marginaal is verbeterd. 

In de aandeelhoudersvergadering afgelopen juni toonde het bestuur zich niettemin optimistisch. Het aantal abonnees bleef in 2023 wat achter (ruim 13 duizend), maar IEX zag destijds een opgaande lijn. Het verbeteren van de winstgevendheid moest komen uit een hogere omzet, niet uit kostenbesparingen.    

2. Wat maakt de transactie bijzonder? 
Het gaat hier om een transactie waarbij twee beursgenoteerde bedrijven met dezelfde grootaandeelhouder betrokken zijn. Dat is op zichzelf al zeldzaam. Daar komt nog bij dat aan de onderhandelingstafel één en dezelfde hoofdrolspeler plaatsnam, in de persoon van oud-aandeelhoudersactivist Peter Paul de Vries.  

Hem een dubbelrol in de deal toedichten doet de realiteit nog tekort. Hij heeft ten minste drie petten op. De Vries is allereerst verkopend aandeelhouder. Als bestuursvoorzitter van de beursgenoteerde investeerder Value8 is hij met 38 procent veruit de grootste aandeelhouder van IEX. Ook is De Vries  president-commissaris van ‘doelwit’ IEX Group en treedt in die rol op als vertegenwoordiger van het verkopende bedrijf. Ten slotte is hij als privépersoon aandeelhouder van het mediabedrijf. Volgens zijn meest recente melding bij beurstoezichthouder Autoriteit Financiële Markten (AFM) bezit De Vries ruim 12 procent van de aandelen IEX. De Vries is bovendien via zijn persoonlijke holding 3L Capital grootaandeelhouder van Value8.  

Zodra de hele deal is beklonken en IEX in feite is verworden tot een lege huls - officieel na de bijeengeroepen buitengewone aandeelhoudersvergadering (bava) op 14 februari - schuift De Vries door naar de ceo-positie. Tegen die tijd leidt hij drie beursondernemingen: Value8, IEX en de lege beurshuls MKB Nedsense (met Value8 als meerderheidsaandeelhouder met 60 procent) waar hij al jaren enig bestuurder is.  

3. Worden aandeelhouders van IEX financieel wijzer van de verkoop?   
Niet al te veel. De verkoop van de bezittingen levert 2,50 euro per uitstaand aandeel IEX op. Dat bedrag blijft voor het overgrote deel in de beursgenoteerde holding.  

Aandeelhouders ontvangen wel een tussentijdse uitkering. Na de bava van 14 februari aanstaande krijgen zij 50 eurocent dividend per aandeel overgemaakt. Dat betekent een totale cash out van twee miljoen euro. Het grootste deel van de transactiesom - acht miljoen euro - blijft dus in het bedrijf. Aan dat cashsaldo wordt nog vierhonderdduizend euro toegevoegd. Dat is volgens IEX de nettokaspositie van dochtermaatschappijen, die binnen het concern blijft en zal worden overgeheveld naar het moederbedrijf.   

Het nieuwe bedrijf kan, onder leiding van De Vries, ruim acht miljoen euro besteden aan nieuwe investeringsavonturen. Hoe IEX dat geld aan het werk wil zetten, maakt het nu nog niet duidelijk. In het persbericht laten bestuur en commissarissen het bij de generieke opmerking dat het “de komende maanden een aangepaste strategie zal formuleren waarbij de waarde van de beursnotering behouden blijft”. De naam van het bedrijf op het koersenbord van Euronext Amsterdam zal in de loop van 2025 sowieso wijzigen; de kopers nemen de merknaam IEX over en dus zal het beursbedrijf herdoopt worden.    

Beleggers lijken hun bedenkingen te hebben: na bekendmaking van de transactie steeg de koers niet. In theorie zou het aandeel moeten handelen op circa 2,60 euro; 10,4 miljoen aan cash gedeeld door een kleine 4 miljoen uitstaande aandelen.  

In de veilinghandel een dag later - dinsdag 31 december - stijgt het aandeel IEX wel, tot 2,16 euro rond het middaguur. Beleggers lijken te vrezen dat eventuele toekomstige overnames van de lege huls weinig aandeelhouderswaarde opleveren.   

Beurswaarde IEX ligt fors lager dan de verkoopopbrengst van de activiteiten 

Bron: persbericht IEX en Bloomberg 

4. Speelt een rol dat IEX geen accountant heeft? 
Dat kan een rol hebben gespeeld. IEX slaagt er al sinds 2019 niet in zijn jaarrekening door een gecertificeerd accountantskantoor te laten aftekenen. Dat zadelt het bedrijf nu op met een acuut probleem. Het beleggersplatform is door beursuitbater Euronext enige tijd geleden op het strafbankje geplaatst, vanwege het ontbreken van een gecontroleerde jaarrekening. De beursnotering is in gevaar omdat Euronext binnen afzienbare tijd tot een gedwongen delisting kan besluiten. Alleen een door een gecertificeerde accountant gecontroleerde jaarrekening over boekjaar 2024 kan schrapping van de notering voorkomen.  

In geval van een delisting, zitten aandeelhouders opgescheept met niet-verhandelbare stukken. Dat perspectief is voor alle betrokkenen niet erg aanlokkelijk en dus moest een uitweg worden gezocht. Die is gevonden in de vorm van deze activa-deal. Een transactie die een redelijke opbrengst oplevert en ervoor zorgt dat het beleggersplatform in een private setting met andere eigenaren door kan draaien.  

In januari 2024 leek IEX overigens een partij te hebben gestrikt die de boekencontrole op zich kon nemen. Net als grootaandeelhouder Value8 zou het in zee gaan met het Portugese kantoor Cravo, Fortes, Antão & Associados (CFA). Via een soort zzp-constructie zou een Nederlandse registeraccountant de boekencontrole uitvoeren. Tijdens de aandeelhoudersvergadering in juni verleenden IEX-aandeelhouders aan CFA zelfs officieel de opdracht tot controle van de jaarrekening 2024. Maar sindsdien bleef het angstvallig stil. Alles wijst erop dat CFA nog niet met zijn controlewerkzaamheden is gestart.  

Het heeft vermoedelijk alles te maken met oponthoud bij die andere controlecliënt van CFA, IEX-grootaandeelhouder Value8. Bekend is dat de AFM het controledossier van de door CFA verrichte jaarrekeningcontrole van Value8 over 2022 heeft geselecteerd voor een inspectie. De afloop daarvan is nog niet bekend. Wel is duidelijk dat hangende de uitkomsten van het AFM-onderzoek, CFA niet is begonnen aan de controle van de Value8-jaarrekening over rapportagejaar 2023. Laat staan dat het kantoor al in de startblokken staat voor de jaarrekeningcontrole over boekjaar 2024. Dat werd eerder deze maand (19 december) bevestigd tijdens een ingelaste aandeelhoudersvergadering van Value8. Het bedrijf had zijn aandeelhouders opgetrommeld om een nieuwe commissaris te benoemen. In die bijeenkomst kwam het gesprek ook op de vorderingen rond de boekencontrole en werd duidelijk dat het daarmee nog niet wilde vlotten.  

5. Wie zijn de kopers en wat leggen zij neer voor IEX?  
De kopers van de IEX-onderdelen zijn Rogier Groen en Jeroen Kramer. Twee investeerders die betrokken waren bij de oprichting van broker Lynx in 2006. Ook zijn zij allebei sinds 2022 aandeelhouder van IEX, ieder met een belang van meer dan 5 procent.   

De koopsom bedraagt precies 10 miljoen euro. Het lijkt een overzichtelijke transactie. In ruil voor dit bedrag worden de mediaonderdelen uit de holding getild en overgenomen door twee bedrijven die in handen zijn van Groen en Kramer. 

De transactiestructuur is anders dan beleggers bij Value8 gewend zijn. Bij transacties van de investeringsmaatschappij wordt namelijk zelden in contanten afgerekend. De financiering vindt geregeld plaats in lastig te waarderen waardepapier, zoals vendor loans en warrants.

Het bestuur en de commissarissen van IEX spreken over “een voor aandeelhouders aantrekkelijke prijs en waardering” voor de media-onderdelen. In het informatiedocument wordt erop gewezen dat de verkoopprijs van 10 miljoen euro ruim boven de marktkapitalisatie van 6,65 miljoen euro van IEX op de handelsdag voor het bod ligt (een premie van circa 50 procent).  

Het bod waardeert IEX op ongeveer tien keer het voor dit jaar verwachte bedrijfsresultaat (ebitda). Dat lijkt op het eerste gezicht redelijk. Al is een vergelijking met peers lastig omdat IEX - dat iets meer dan 5 miljoen euro aan verkopen realiseert - wel van erg beperkte omvang is.   

Stationair 
Wie naar de financiële resultaten kijkt, ziet dat IEX al enkele jaren stationair draait. In het persbericht waarin de transactie wordt toegelicht, meldt het bedrijf dat het ook dit jaar afstevent op een omzet van iets meer dan 5 miljoen euro. Die inkomsten, doorgaans gelijk verdeeld tussen abonnementen en advertenties, lagen de laatste twee jaar op hetzelfde niveau. Een groeitrend is dus niet waarneembaar.  

De realiteit is dat het nog niet zo eenvoudig is om geld te verdienen met content voor beleggers. Ook het verloop in de organisatie valt op. Bekende namen in de beleggingsindustrie als Nico Inberg, Erik Mauritz en Jean-Paul van Oudheusden werden aangetrokken, maar bleven niet lang aan boord als uithangbord van IEX. 

Weinig rek in resultaten: IEX draait al jaren stationair 

Bron: jaarverslagen IEX Group. Bedragen in duizenden euro’s. 2024E geeft de door IEX verwachte omzet en ebitda voor dit jaar weer. De ebitda zal in 2024 fors lager zijn door een eenmalige bate in 2023. 

Nieuwe verdienmodellen 
De kopers laten weten de huidige strategie van IEX “te ondersteunen” en zij willen “de operationele activiteiten ongewijzigd voortzetten”. Toch rijst de vraag hoe dit duo de overname zal laten renderen. Gezien hun brokerachtergrond is het mogelijk dat nieuwe initiatieven worden gelanceerd die beleggingstransacties aanmoedigen. In Het Financieele Dagblad liet één van de kopers al wel weten zich meer te willen richten op de Amerikaanse beurs. “Daar gebeurt het allemaal”, aldus Kramer.